Valter Frakkaro: "Axloqsiz sun'iy intellekt haqiqiy aql emas"

Sienadagi SAIHub sammitida Venetolik ekspert menejeri bilan dunyodagi sun'iy intellektning zamonaviy holati va kelajagi bo'yicha kashfiyot

yilda tug'ilgan Turin, uning oila ildizlari platosiga qaytadi Osiyo, lekin ni tanladi Tuscany yashash va ishlash; biri hisoblanadi sun'iy intellekt bo'yicha dunyoning etakchi mutaxassislarilekin o'zidan Valter Frakkaro u o'zi uchun nima muhimligini aytishni afzal ko'radi: “Men velosipedda yuradigan, pishloq menyusini ham o‘qiydigan, o‘sha kuni biror narsani o‘rganmagan bo‘lsangiz, o‘rningizdan turib xato qilgan bo‘lsangiz, bizda o‘rganish, o‘rganish, bilish, tushunish va tushuntirish kabi fe’llar ko‘p bo‘lsa, demak, hamma avvalgisiga asoslanib, 56 yoshga to‘lgan va yoshlarni o‘z yoshidagilardan ko‘ra ko‘proq qadrlaydigan odamman...”.
prezident di SAIHub, uchun qisqartma Siena sun'iy intellekt markazi, Hayot fanlari sohasida global ahamiyatga ega qutb, ishonch hosil qiladi Hayot fanlari pichan erishish uchun zarurdir Barqaror rivojlanish maqsadlari tomonidan belgilanadiUNI, va shuning uchun "Men kompaniyalarda sun'iy intellektning tobora kengroq qo'llanilishini targ'ib qilish va yoshlarning ilm-fanga ishtiyoqi va uni kasb sifatida tanlashi uchun yo'naltirish tadbirlarini tashkil etish ustida ishlayman".

Maslahatchi sifatida u har doim kompaniyalarga yordam berib kelgan Haqiqiy raqobatdosh ustunlikni yaratishga, texnologik, axloqiy va ijtimoiy jihatlarga, xususan, Barqarorlikni hisobga olgan holda, sun'iy intellekt loyihalarini aniqlash. Shuningdek, u xususiy kompaniyalar, fondlar va biznes konsalting firmalari uchun maslahatchi sifatida faoliyat yuritadiSun'iy aql ga qo'llaniladi Ilmiy-tadqiqot ishlari, deb nomlangan Tadqiqot va ishlab chiqish. Shu nuqtai nazardan, u mavzu bo'yicha oltita loyiha yozgan hayot fanlari, ularning har biri davlat va xususiy badallar va mablag'larni olgan.
O'zining professional traektoriyasida u Italiyaning turli kompaniyalari va hududlari bilan yo'llarni kesib o'tdi, har doim katta mas'uliyatli lavozimlarda bo'lgan, ba'zilari hali ham mavjud, boshqalari o'tmish bilan bog'liq, barchasi so'nggi yigirma yilga to'g'ri kelgan vaqt oralig'ida: Siena Monte dei Paschi jamg'armasi, bba Biotexnologiya va'dasini bajarish, Parolin yuridik, Axilles vaktsinalari, Hayot fondi, 4 fanlar, Dedagroup AKT tarmog'i va nufuzli Padova universiteti.

Sun'iy intellektning italyanchadagi eng mashhur ta'rifi bu masalaning kashshoflaridan biri bo'lgan muhandis Marko Somalvikoning ta'rifidir. U shunday deydi: "Axborot texnologiyalariga tegishli bo'lgan intizom nazariy asoslar, metodologiyalar va texnikalarni o'rganadi, bu elektron kompyuterni oddiy kuzatuvchiga ko'rinadigan ko'rsatkichlar bilan ta'minlay oladigan dasturiy ta'minot tizimlari va tizimlarini loyihalashga imkon beradi. Bu hali ham dolzarb bo'lgan iborami yoki "kupon" ga loyiqmi? Valter Frakkaro kabi mutaxassis sun'iy intellektga qanday "tushuntirish" beradi?
“Bu ta'rif, bu "ular ko'rinadi" bilan belgiga tushadi. Biz aql-zakovatni murakkab muammolarni hal qila oladiganlarga bog'lashga o'rganib qolganmiz va shuning uchun kompyuter shaxmat bo'yicha chempionni mag'lub etganini ko'rganimizda, biz u qandaydir aql-zakovatni ishga solmoqda deb o'ylaymiz va shu erda tushunmovchilik paydo bo'ladi. Kelajakda aql ishlab chiqarish uchun miyaning biologik qobiliyatini mashinaga o'tkazish mumkinligini istisno qilib bo'lmaydi, ammo bugungi kunda biz shunga o'xshash narsadan juda uzoqmiz. Sun'iy intellektning katta potentsiali ko'plab turli xil ma'lumotlarni bir-biri bilan bog'lash qobiliyatidir, bu inson imkoniyatlari uchun imkonsiz, ammo kompyuterga xos narsa. Xulosa qilib aytganda, biz insonlar sifatli aqliy qobiliyatlarga egamiz (biz Betxovenning To'qqizinchisi bizga berishi mumkin bo'lgan zavqni his qilamiz), kompyuter miqdoriy darajada bizdan ancha yaxshi (u yuzlab yoki hatto minglab omillarni tahlil qilishi va, masalan, kasallikni davolash uchun harakat qilishimiz kerak bo'lgan 10 dan 10 gacha bo'lgan molekulalarni ko'rsatishi mumkin). Sun'iy intellektning ta'rifiga kelsak, menimcha, birgalikda ishlashda qiyinchiliklarga duch kelmaslik uchun standartni qabul qilish yaxshiroqdir. Evropa Ittifoqi tomonidan berilgani biroz uzoq bo'lishi mumkin, ammo u yillar davomida davom etishini kafolatlaydi. Menga kelsak, men AI yechimlarini yaratishda foydalanadigan barcha vositalarni umumlashtirish uchun tez-tez "matematik-raqamli vositalar" iborasidan foydalanaman.

Valter Fraccaro kim? Umuman olganda, “Sun’iy intellekt”ni rivojlantirishdagi faoliyatingizga nisbatan o‘zingizni qanday ta’riflagan bo‘lardingiz?
“Menga AIni tasvirlash ancha oson! Aytaylik, mening deyarli qirq yillik professional faoliyatim Axborot texnologiyalari sohasida o'tdi. Men shogird sifatida boshladim, avval xususiy menejer, keyin esa davlat boshqaruvchisi bo'ldim, sohada ikkita kompaniyaga asos solganman. Eng muhimi, buyuk ustozlar, meni tanqidiy tuyg'uni rivojlantirishga va ularning muhim nuqtalarini tushunish orqali muammolarni hal qilishga undagan odamlar bilan ishlash menga juda baxtiyor edi. Shu ma'noda va faqat bittasini nomlash uchun men Padua universiteti direktori bo'lganim uch yil davomida har kuni birga ishlashdan zavqlangan professor Janfranko Bilardini eslayman: misol qilib, u menga mantiqdan chuqur va o'tkir tarzda foydalanishni o'rgatdi. Men yetarlicha o'rgandimmi yoki yo'qmi, ko'rish kerak! U diqqat markazida bo'lishni yoqtirmaydigan, ammo nazariy informatika sohasida texnologiyani oldinga siljitadigan va maksimal mantiqiy qat'iyatni talab qiladigan odamlardan biri bo'lib, u inson ongining har qanday sa'y-harakatlariga qarshilik ko'rsatadigan fikr eshiklarini ochib, butun dunyoga tanilgan. Sun'iy intellektga kelsak, men o'z kasbim, AKT va fanga bo'lgan ishtiyoqimdan boshlab u erga keldim. Sun'iy intellektni ilmiy tadqiqotlarda qo'llash so'nggi bir necha o'n yilliklarda erishilgan etakchi natijadir, chunki bu ibora ixtiro qilingan paytdan boshlab, u bugungidan boshqacha narsani anglatadi. Bugungi kunda men ushbu tajribalarni barcha turdagi, o'lchamdagi va sektorlardagi kompaniyalarga IT-yechimlarni loyihalash va taqdim etish uchun sarflangan ko'p yillar bilan birlashtiraman, bu maqsad bo'lib qoladigan biznesni yaxshilash vositasi bo'lgan sun'iy intellektdan maksimal darajada foydalanish uchun. Va bugungi kunda, hech qachon bo'lmaganidek, biznesni takomillashtirish dunyoni yaxshilashni anglatadi: agar biz Barqaror rivojlanishni xohlasak, bu oddiy kontseptsiyani o'zimizniki qilishimiz kerak ".

SAIHUB "Siena Sun'iy intellekt markazi" haqida nima deya olasiz? Uning institutsional missiyasi, shuningdek, hamkorlar va ta'sischilarning missiyasi nima va ularning barchasi AIning o'sish traektoriyasiga qanday mos keladi?
"Sienada hayot fanlari bilan bog'langan iqtisodiy tuman mavjud bo'lib, u qishloq-oziq-ovqat sektori uchun yangi dori-darmonlar, tibbiy asboblar, usullar va texnologiyalarni tadqiq qilish va ishlab chiqishda bilim va ko'nikmalarni jamlash bo'yicha Evropada tengi yo'q. Xuddi shu sohalarda va sun'iy intellektda mukammallikka ega bo'lgan universitet ham mavjud. Shu asosdan bir necha yil oldin Monte dei Paschi di Siena jamg'armasi ushbu metodologiyalarni hayot fanlari sektoriga joriy etishni rag'batlantirish uchun sun'iy intellektga bag'ishlangan markazni tashkil etish haqida o'ylashni boshladi, bu esa odamlar, kompaniyalar va kapitalni Sieneos va Tusman kelajagidagi xalqaro ustunlik mavqeini kafolatlay oladigan hududga jalb qilish orqali mahalliy iqtisodiyotni mustahkamlash. G'oya FMPS tomonidan taklif qilingandan so'ng, Siena universiteti, Toskana hayot fanlari jamg'armasi, Siena munitsipaliteti va Konfindustriya Toscana Sud darhol qo'shildi. O'sha paytda va xuddi shunday ta'sischi roli bilan SAIHub biznes tarmog'i tashkil etildi, unga butun Italiya va undan tashqaridagi o'ttizga yaqin kompaniya tegishli: Ticinoda joylashgan Moresi.com ham yaqinda qo'shildi, u italiyalik hamkor bilan SAIHubda joylashgan Tecnoscientia-ni yaratdi. Biz yoshlar va biznesga qaratilgan turli tadbirlarga bag'ishlanganmiz. Ushbu yozda biz sun'iy intellekt va hayot haqidagi birinchi Italiya yozgi maktabini yaratdik: o'rta maktabning to'rtinchi kursini endigina tugatgan to'qson nafar qiz va o'g'il bolalar besh kunlik bepul ushbu fanlar bo'yicha yo'naltirishda qatnashishlari mumkin edi. Bizning maqsadimiz, birinchi navbatda, ijtimoiy ongni shakllantirish, ikkinchidan, yoshlarni ilm-fanga qiziqtirish, balki ular Siena universitetiga o'qishga kirishlari va ertangi kunning tadqiqotchisi bo'lishlari uchun edi. Biz ushbu tashabbusni keyingi yozda yana taklif qilamiz va kamida 200 nafar o'g'il-qizni kutamiz. Bundan tashqari, biz eng yaxshi universitet iste'dodlari uchun bir necha yuz ming evro stipendiyalarni moliyalashtirdik va nihoyat, magistrlik yoki doktorlik darajasini olgan, "tarmoq"dagi kompaniyalar jamoalariga qo'shilgan va u erda kamida bir yil qoladiganlar uchun iqtisodiy mukofotlarni (har biri 10.000 evrogacha) yaratdik. Ushbu so'nggi tashabbus ushbu yoshlarga Sienada ilmiy va kasbiy bilimlarini rivojlantirish uchun xorijdagilardan kam bo'lmagan imkoniyatlar mavjudligini tushunishga qaratilgan. Shunday qilib, ular Italiyadan tashqariga chiqishni tanlashlari mumkin, lekin ular majbur emasliklarini va har qanday holatda ham qaytib kelishni xohlaganlarida, qobiliyatlarini rivojlantirish uchun tayyor er topa olishlarini bilishadi. Keyin biz turli kompaniyalar tomonidan bir-birimiz bilan hamkorlikda "tarmoq"da taqdim etilgan AI loyihalariga moliyaviy yordam bera boshladik. Ushbu loyihalarning ettitasi Siena universiteti bilan birgalikda va bir nechta tadqiqot grantlarini mintaqaviy moliyalashtirgan.

Italiya esa sun'iy intellekt rejasiga yashil chiroq yoqadi

Sun'iy intellekt hozirgacha erisha olmagan "eng yuqori nuqta" nima? Savol butun dunyoga va Italiyaga tegishli ...
“Bu holatda javob faqat sub'ektiv bo'lishi mumkin. Ayni paytda biz eng oliy qadriyatlardan boshlashimiz mumkin: masalan, inson hayotini saqlab qolish. Bunday holda, AI COVIDga qarshi vaktsinalar va ularga qarshi kurashish uchun dori vositalarini tadqiq qilish va ishlab chiqishda qanchalik dolzarb bo'lganligi haqida o'ylash to'g'ri. Sun'iy intellektning hissasisiz bir yildan kamroq vaqt ichida samarali vaktsinalarni yaratish imkonsiz bo'lar edi. Favqulodda italiyalik olim va jahon vaksinologiyasi ma'lumotchisi Rino Rappuoli aytganidek, agar Koronavirus kabi keyingi virus insoniyatga tahdid soladigan bo'lsa, sun'iy intellekt tufayli biz uning DNKsini bilganimizdan keyingi 24 soat ichida kerakli vaksinaning xususiyatlarini aniqlay olamiz. Hali ham sog'liqni saqlash sohasida qolgan holda, keling, "shaxsiylashtirilgan tibbiyot" nimani anglatishini o'ylab ko'raylik. Bugun biz hammamiz bir xil dori-darmonlardan foydalanamiz, erkaklar va ayollar, yosh va qari, dunyoning qayerida yashasak (hech bo'lmaganda dori-darmonlar mavjud bo'lgan joyda ...) va odatlarimiz, ovqatlanishimiz, atrof-muhitimizdan qat'i nazar. Shunday qilib, biz shifokorga boramiz, u bizga etti kun davomida ikkita tabletka olishni buyuradi va keyin biz dorixonaga boramiz va 30 donadan iborat paketni sotib olamiz. Sof chiqindilarni ishlab chiqarish, qadoqlash, tarqatish, ortiqcha narsalarni yo'q qilish. AI tufayli bir necha yil ichida mavjud bo'lgan shaxsiylashtirilgan tibbiyot bizni yaxshiroq davolaydi, chunki preparat individual bemor uchun, unga eng mos keladigan o'lchov va shaklda tayyorlanadi. Bunday davolash yaxshi natijalar beradi, ya'ni kasalxonaga yotqizish imkoniyati kamroq bo'ladi va agar u erga borish kerak bo'lsa, u erda kamroq vaqt qoladi, shuning uchun katta binolarni qishda isitish va yozda sovutish, texnik xizmat ko'rsatish, ifloslanish, erdan foydalanish va hokazolar uchun dahshatli xarajatlarni kamaytiradi. Sog'liqni saqlash xarajatlari jahon yalpi ichki mahsulotining 10 foizini tashkil qiladi, shuning uchun har bir tejamkorlik milliardlab qiymatga ega: sun'iy intellekt yordamida biz ko'p narsalarni tejashimiz, shuningdek, ko'proq odamlarga yaxshi g'amxo'rlik qilishimiz mumkin. Men soddalik uchun "AI" deyman, lekin bu vosita ekanligini doimo yodda tutaylik: odamlar zukkolik va vijdonni qo'llagan holda natijalarni qo'lga kiritadilar. Sun'iy intellekt ham, inson ham mo''jiza ko'rsatmaydi, lekin biri ikkinchisidan yaxshi foydalansa, u holda buyuk maqsadlarga erishish mumkin. Bugungi kunda butun dunyo aholisi o'zining iqtisodiy, ijtimoiy va siyosiy tarkibiy qismlarida "o'tish" bilan shug'ullanmoqda, ya'ni barqarorlik orqali inson hayoti yaxshiroq bo'lgan sharoitni yaratadigan tizimga erishish yo'li, bu ma'no, biz o'tgan bir yarim asrda qilganimizdek, butun sayyorani yomonlashtirmaydi. AI bu sayohatda ko'p yordam berishi mumkin bo'lgan vositadir.

So'nggi kunlarda Palazzo Chigidan boshlangan Italiya Universitet va Tadqiqot vazirligi, Iqtisodiy rivojlanish vazirligi va Italiya Texnologik innovatsiyalar va raqamli o'tish vazirligining qo'shma ishi natijasi bo'lgan Sun'iy intellekt 2022-2024 strategik dasturi haqida nima deb o'ylaysiz? Siz jamoatchilikka etkazilgan yigirma to'rtta dasturiy bandning barchasiga, vositalar va maqsadlar o'rtasidagi bog'liqlikka ishonchingiz komilmi yoki ulardan biron biriga tuzatish kiritgan bo'larmidingiz?
“Avvalo shuni aytish kerakki, dasturni yozish unchalik oson boʻlmagan boʻlsa kerak va uni tanqid qilishda buni hisobga olish kerak, chunki boshqalarning mehnati koʻpincha past baholanadi, buni yaxshiroq qilish osonroq boʻlardi, deb oʻylashadi. Aytgancha, men ushbu hujjat to'g'ri yo'nalishda ketayotganiga ishonaman. Shunda qonun chiqaruvchining vazifasi uning qoʻllanilishi haqiqatan ham sunʼiy intellekt yechimlarini yaratuvchi va ulardan foydalanadigan kompaniyalarning rivojlanishiga yordam berishini taʼminlash boʻladi. Dastur bilan solishtirganda, menimcha, agar u sun'iy intellektga oid axloqiy masalalar bo'yicha xalqaro munozaralarni o'z ichiga olgan bo'lsa, yanada yaxshi bo'lar edi. Ko'p yillik ish va ko'plab operatorlar, ekspertlar va kompaniyalar bilan doimiy muloqotdan so'ng aminmanki, har qanday AI loyihasining haqiqiy muvaffaqiyati u joylashgan kontekstning axloqiy tahlilining chuqurligi va uning mumkin bo'lgan natijalari bilan chambarchas bog'liqdir ".

AI va biznes uchun sifatli forum

Vaziyatga ko'ra, sun'iy intellektda qancha "aql" va qancha "sun'iylik" bor? Inson hali ham bir vaqtning o'zida miyaning sinapslarini ko'paytirishga urinishning chegarasi va dvigateli, hamma narsaning o'lchovidirmi?
“Qisqa javob: “Agar u aqlli bo'lsa, sun'iy emas; Lusiano Floridi aytganidek, "agar u sun'iy bo'lsa, u aqlli emas". Uzunroq javob: "Agar biz ongli ravishda aql haqida gapiradigan bo'lsak, unda bizga hech bo'lmaganda inson aqlining aniq ta'rifi kerak va bizda hali ham yo'q". Aql nima ekanligini ong bilan bog'liq bo'lmaganda aniqlash qiyin va shuning uchun masala yanada murakkablashadi. Keyin biz maqsadlarni yaratadigan istaklar yo'liga kirishimiz kerak. Biz bir narsani aytishimiz mumkin: hozirgi kunga qadar mashinalarda vijdon, istak va maqsadlar yo'q, shuning uchun aql yo'q. "Shuniylik" qoladi, ha. Dante Aligyeri bu so'zni quruvchining materiali va mahoratida katta ahamiyatga ega bo'lgan, kuzatuvchanligi bilan to'la ma'noda ishlatgan. Kim biladi, u bizning ongimiz uchun juda katta bo'lgan muammolarni hal qilish uchun matematikani va elektronlarni qanday shakllantirganimizni ko'rishni xohlaydimi? AI aniq insoniy hodisa bo'lib qolmoqda va men unga shunchalik ko'p kuch berish bizni qo'rqitadigan darajada mas'uliyatimizni yashirish usuli deb qo'rqaman. Inson tomonidan ixtiro qilingan har qanday texnologiya singari, qadimgi o'tmishdoshlarimizdan biri savanna hayvonini qochib ketgan birinchi tayoq bo'lsa ham, biz undan foydalanish uchun javobgarmiz. Biz undan qanchalik yaxshi foydalansak, shunchalik "sapiens" bo'lamiz. Sinapsga kelsak, menimcha, XX asrda miyani simulyatsiya qilish uchun elektronikadan foydalanish orzusi endi sun'iy intellektning maqsadi emas, hech bo'lmaganda amaliy va sanoat shaklida emas. Bu "kibernetika" deb nomlangan, esingizdami? Bu bizning madaniy tariximizni aylanib chiqqandek edi: chunki yunonlar Kibernetlar kemani boshqargan va shu bilan birga, shaharni ham boshqargan ... endi biz cybernauta yozamiz, o'sha y bilan bizga inglizcha tuyuladi va buning o'rniga bu ajdodlarimizning barmoq izi. Biz har doim kemani boshqaramiz, lekin ba'zida biz dengizdan ko'ra ko'proq kemaning o'zidan qo'rqamiz. AI - bu qayiqning eng yangi modeli: uning oldida biz bilmagan narsalar va vijdonimiz okeani. Buning uchun bizga axloq, qayerda ekanligimizni bilish va qaerga borishni hal qilish uchun kompas kerak. Biz "hammaning o'lchovi"miz, chunki biz boshqa mavjudotlardan yaxshiroq bo'lganimiz uchun emas, balki boshqa tanlovimiz yo'qligi uchun. Biz koinotga faqat o'z chegaralarimiz bilan qarashimiz mumkin va aytish mumkinki, biz ulardan tashqariga chiqish uchun texnologiyadan qanday foydalanishni eng ko'p bilgan turmiz.

Mashinani o'rganish (ingliz tilida "mashinalarni o'rganish" deb ham ataladi) nima va nima uchun u tobora muhim ahamiyat kasb etayotgan Sun'iy intellektning bo'limi hisoblanadi? Robototexnika ushbu texnologiyalarni qo'llashning haqiqiy sohasiga aylantirilishi natijasida dasturlash treningga o'tdimi?
“Keling, oxiridan boshlaylik. Robot chexcha "Robota" so'zidan kelib chiqqan bo'lib, "qattiq mehnat" degan ma'noni anglatadi va bundan oldin "qullik, qullik" degan ma'noni anglatadi. Seminarlarimni kompaniyalarda o'tkazganimda, men har doim meni tinglayotganlardan ushbu texnologiya bizga mashinalarga qanday ishni ishonib topshirishga imkon berganligini so'rayman, ular qo'lda ishlashga qaytishni xohlashadi. Hech kim, axir. Chunki biz, odamlar, majburiy mehnat deb tushunilgan ishni yoqtirmaymiz. Muqaddas Kitobda ish Xudo Odam Atoga beradigan jazodir va turli tillarda "ish" degan so'z har doim qullik haqida gapiradigan ildizga ega. Oxir-oqibat, "mashinani o'rganish" bu biz "tajriba" deb ataydigan narsalarni mashinalarga o'tkazish uchun biz ishlab chiqqan usuldir. Bolaga uchta mushukni kuzatish kifoya, keyingi ko'rgan mushukni "mushuk" deb atash uchun; Kompyuter bitta mushukni tanib, uni "mushuk" deb aniqlashdan oldin minglab va minglab mushuklarning fotosuratlarini ko'rsatishi kerak. Faqatgina minglab yoki millionlab fotosuratlar, kompyuter ularni bir necha soniya ichida tekshiradi va juda ko'p sonli ma'lumotlar yoki kitoblar va ilmiy matnlar bilan ham xuddi shunday qilish imkoniyatiga ega: mushuklarni farqlash biz uchun foydali emas, lekin biz tadqiqotchiga yordam berishiga qiziqamiz, chunki u bir lahzada odam o'qishga qodir bo'lgan ma'lumotni hatto yuzlab yillar davomida o'qiy olgan bo'lsa ham. Xulosa qilib aytadigan bo'lsak, biz o'zimizga yoqmaydigan va hatto unchalik yaxshi bo'lmagan og'ir ish mashinaga ishonib topshirilganligiga ishonch hosil qilamiz va uni yaxshi bajarish uchun zarur bo'lgan tajribani berish uchun "mashinani o'rganish" (va shunga o'xshash usullardan) foydalanamiz. U ishlaydi, biz o'ylaymiz ".

Kvant superkompyuterlari va kvant fizikasi sun'iy intellektning nazariy va amaliy o'sishiga hal qiluvchi burilish nuqtasini beradimi yoki boshqa yo'l bormi? Va nima uchun?
“Kvant superkompyuterlari mutlaqo noyob imkoniyatlarga ega va boshqa tartibdagi muammolarni hal qilishda foydalaniladi va foydalaniladi, faqat biz sun'iy intellekt bilan duch keladigan muammolarga kamdan-kam o'xshaydi. Ular, ehtimol, bir kun kelib biz uchun biologik va elektr funktsiyasiga ega bo'lgan miyani taqlid qilish uchun foydali bo'ladi, bu an'anaviynikiga qaraganda kvant kompyuteriga ko'proq o'xshaydi, ammo biz bugungi kunda va yaqin kelajakda o'ylayotgan AI biz smartfonlar yoki shaxsiy kompyuterlarimizda foydalanadigan oddiy hisoblash shakllari bilan bog'liq. Va shunga qaramay, bizda hali ko'p yo'l bor".

Sun'iy intellekt bo'yicha Shveytsariya vakolatlari tarmog'i

AI yoki sun'iy intellektni amalga oshirish, siz xohlagan narsadan qat'i nazar, axloqiy va axloqiy chegaralarga bo'ysunishi kerakmi yoki mashinalar va odamlarning mumkin bo'lgan raqobati noto'g'ri savolmi? Homo sapiens sun'iy intellektda tabiat bilan hisob-kitoblarni muvozanatlashtira oladigan o'zgaruvchan egoni topadimi?
“Yaxshi savollar, ayniqsa ketma-ket berilsa! "Mashinalardan odamlarga bo'lgan raqobat" biz AI etikasi deb ataydigan narsaning diqqat markazida emas. Xususan, axloq, ya'ni shaxsiy va ijtimoiy xatti-harakatlarimizdan foyda olishga va zarar keltirmaslikka rozi bo'lgan qoidalar, biz yakuniy natijalarni bashorat qilish va salbiy natijalarga yo'l qo'ymaslik uchun sun'iy intellektni qo'llagan kontekstni tahlil qila olishimiz kerak. AI boshqarilishi kerak bo'lgan ko'plab axloqiy jihatlarga ega. Ulardan biri, eng mashhur, lekin ayni paytda eng ko'p muhokama qilinadigan va bizda tegishli vositalar va xatti-harakatlar mavjud bo'lgan narsa bu maxfiylikdir. Xulosa qilib aytganda, ma'lum bir shaxsni tavsiflovchi ma'lumotlarni ajratib ko'rsatish uchun ma'lumotlarga murojaat qilishning iloji bo'lmasligi kerak, shaxs tomonidan boshqariladigan va qabul qilinadigan muayyan shartlar bundan mustasno. Biroq, ko'proq nozik jihatlar mavjud. Biz, masalan, kompyuterning odamlarning noto'g'ri usullaridan foydalangan holda ma'lumotlarga ta'sir qilishini oldini olishimiz kerak, masalan, o'z tanlovida noto'g'ri foydalanish tendentsiyasi. Qolaversa, qo‘yilgan muammolarga javob berish yo‘llarini topishda o‘ziga xos avtonomiyaga ega bo‘lgan sun’iy intellektni qo‘llash uni boshqargan va aniq natijaga olib kelgan mantiqiy yo‘lni aniq ochib bermasligidan qochishimiz kerak. Davom etish mumkin, ammo nuqta qoladi: tahlil natijalarini avtomatik ravishda qo'llashda mashina qanchalik jiddiy zarar etkazishi mumkin bo'lsa, uni bajarish to'g'risida qaror qabul qiladigan odam borligi shunchalik muhim. Biz mashinadan ma'lum bir qarorga "qanday qilib" kelganini tushuntirishni so'rashimiz mumkin, ammo uni qo'llash mas'uliyati har doim insonga tegishli bo'lishi kerak. Bu shart har doim yaratilishi mumkinmi? Yo'q Shuning uchun biz mashina xatolarini insoniy mas'uliyat sifatida ko'rib chiqishga tayyor bo'lishimiz kerak. Bu katta yangilik emas: masalan, zavod qurilmasi ishchini jarohatlaganida biz shunday qilmaymizmi? Biz matbuotning irodasidan qo'rqmasligimizdan qo'rqamiz, shu bilan birga biz buni "razvedka"ga ega bo'lgan mashinaga bog'laymiz: bu hech qanday ma'noga ega emas va biz buni hozirgacha tushuntirib berdik, lekin bizning tajribamizda aql va iroda bir-biriga to'g'ri keladi. Homo sapiens, alter ego, tabiat... Mauritsio Ferraris shu yerda javob bermoqchi! Oxirgi uch-to‘rtta insoniyat avlodlari o‘zidan oldingi minglab avlodlarga qaraganda ancha yaxshi sharoitlarda yashashini ta’minlashga olib kelgan taraqqiyot yo‘limiz sayyoramiz va avlodlarimiz kelajagini asrashga to‘g‘ri kelmasligini global anglash joriy asrning birinchi buyuk voqeasi ekanini aytish bilan cheklanaman. Ushbu yo'nalishni o'zgartirish uchun biz ilmiy va texnologik imkoniyatlarimizga e'tibor qaratishimiz kerak. Biz bilamizki, bizda boshqa turlarning va Yerning o'z hayotini qurbon qilmasdan, insonning yashash sharoitlarini yaxshilash uchun vositalar bor va ba'zi hali etuk bo'lmagan texnologiyalar bizga tez orada qo'shimcha imkoniyatlar beradi. Shu asosda, BMT SDG orqali biz 190 dan ortiq mamlakatlar o'rtasida ajoyib shartnoma tuzdik va bu hech qachon sodir bo'lmagan.

2030 yilga kelib Xitoy sun'iy intellekt sohasida Yevropa va Amerika Qo'shma Shtatlarini ortda qoldiradigan birinchi o'yinchi bo'ladi: bu o'zgarishlarning geosiyosat va jahon iqtisodiyotiga ta'siri qanday bo'ladi? Maksimal ekologik barqarorlik va global isishga qarshi kurash, yangi energiya manbalarini aniqlash uchun "ov" bu tadqiqotlardan o'tadimi?
“To'g'ri savol, miqdoriy atamalardan boshlanadi. Biz har doim bu tahlillarni turli mamlakatlar (yoki bugungi kunda ko'p bahslashayotgan venetsiyalik faylasuf sifatida "imperiyalar" deb atagan, lekin bu masala bo'yicha to'g'ri tahlil qiladigan) sun'iy intellektga sarmoya kiritayotgani bilan chambarchas bog'laymiz. Go'yo biz qurolli kemalar davrida bo'lganga o'xshaymiz, u erda kimning eng kattalari dunyoni boshqargan. Ishlar bugungi kunda qanday ishlayotganiga ishonchim komil emas, hattoki bu nuqtai nazar kelgusi yillar uchun ham amal qiladi. Menimcha, ko'nikmalar va ulardan samarali foydalanish qobiliyati shunchaki miqdoriy masala emas. Men 50.000 2012 aholisi bo'lgan Siena shahrida juda ko'p ishlayman, hatto poezdda ham borish qiyin, ammo madaniy, tadbirkorlik va ilmiy tuzilma mavjud bo'lib, bu kichik o'rta asr shaharlari hayot fanlari tadqiqotining jahon markazlaridan biri bo'lib qolmoqda. Dunyoning yana qancha joylarida qulayroq sharoitlar mavjud edi? Juda ko'p, lekin Siena u erda va yuqorida qolish uchun harakat qilmoqda. Stolga milliardlab evro, dollar yoki yuan qo'yish orqali shunga o'xshash narsani qayta yaratish mumkinmi? Ehtimol, ha, lekin, ehtimol, bu pulning bir qismini olib, bir necha yil ichida uni qayta tiklashga umid qilish o'rniga Sienaga kelgan ma'qul. AI katta imkoniyatlarga ega bo'lgan buzg'unchi vositadir: shuning uchun biz bu haqda juda ko'p gapiramiz. Elektr uchun ham, poyezd uchun ham, internet uchun ham xuddi shunday edi: ba'zi mamlakatlar boshqalarga qaraganda ko'proq sarmoya kiritgan, ammo menimcha, bugungi kunda, o'sha texnologiyalar paydo bo'lganidan o'nlab yillar yoki asrlar o'tib, boshqalarda ular yo'qdek tuyuladi. Men o‘zim o‘zim tushunaman, bu o‘qish ma’lum darajada soddalikdir, lekin bizda ular yo‘qligini hisobga olsak, “Xitoy kabi trillion milliard sarmoya kiritishimiz kerak” deyish yoki undan ham yomoni, biz chetga chiqib, Italiyani dam olish fabrikasiga aylantirishimiz va Marko Kattaneo yozganidek, “Le Scieners” filmining direktori bo‘lishimiz kerak, deyish yanada soddaroqdek tuyuladi. Oxirgi savollarga kelsak, mening fikrimcha, aynan shu paytgacha aytganlarimiz tufayli Italiya (shuningdek, Shveytsariya ham shunga o'xshash sabablarga ko'ra) global kelajakda katta o'rin egallash uchun barcha imkoniyatlarga ega. Siyosiy kuch sifatida emas, balki madaniy ta'sir sifatida. Barqarorlik qanchalik tez qo'lga kiritilsa, u bilim va undan foydalanishning yangi usullarini yaratish qobiliyatida shunchalik ko'p kuchga ega bo'ladi, ayniqsa, Birlashgan Millatlar Tashkilotining SDG yoki Barqaror Rivojlanish Maqsadlariga erishishda bizga eng oson yordam beradigan ilmiy-iqtisodiy sektor bo'lib qoladigan Hayotiy fanlar sohasida...".

Kelajak allaqachon shu erda: har doim tushunish uchun, hech qachon behuda ketmaslik kerak ...